Wczesnym rankiem 17 czerwca 1863 roku CSS Atlanta weszła na wody Cieśniny Wassaw, by rzucić wyzwanie dwóm monitorom US Navy. Starcie, do którego wtedy doszło, było jedną z najkrótszych, a zarazem najbardziej rozstrzygających konfrontacji okrętów pancernych, do jakich doszło podczas wojny secesyjnej. Na próbę wystawione zostały nie tylko siła ognia i opancerzenie jednostek przeciwników, gdyż o wyniku zadecydowały w równym stopniu ludzkie ambicje i błędy.

Fingalstaje się Atlantą

12 listopada 1861 roku na redzie Savannah zakotwiczył statek Fingal. Jego ładownie wypełnione były bronią i amunicją dla armii Południa. 17 500 funtów, jakie konfederaccy agenci zapłacili poprzednim właścicielom – trzem szkockim dżentelmenom, którzy dyplomatycznie przymknęli oko na tożsamość nabywców, wpisując do rejestru lakoniczną informację, „sprzedany cudzoziemcom” – okazało się dobrą inwestycją. Zwodowany w maju 1861 roku Fingal miał żelazny kadłub o długości 57 m, szerokości 7,5 m i zanurzeniu 4 m. Dzięki dwóm maszynom o indykowanej mocy 120 KM każda, napędzających jedną śrubę, którą można było w razie potrzeby wciągnąć, rozwijał 13 węzłów; napęd pomocniczy zapewniało ożaglowanie typu bryg (snow). Statek mógł zabierać 352 tony ładunku.